Gulet’in tarihçesi

Gulet'in tarihçesi:

Gülen'in İngiliz, İtalyan, Fransız olmak üzere çeşitli türleri vardır. Guletler Kuzey Afrika'daki Şebekler'in form değiştirmesiyle ortaya çıkmıştır. 1. Dünya Harbi’nde tüm Akdeniz İtalyanların hakimiyetindeydi. İtalyanlar gulet tekneleri 1860'larda yapmaya başlamışlardır. Bodrum Guleti Nin ilk yapımı, 1962'de Ziya Ustanın Yunanistan'daki örneklere bakarak inşa ettiği teknelerle başlar. Gulet arka yelken direğinin ön direkten uzun olduğu teknelerdir. Tipik Bodrum Guleti Nin kendine has özellikleri kıç tarafının yuvarlak olması, bangaça olarak tabir edilen kıç üstündeki ızgara oturma yerinin olması, genelde burnunun kemane şeklinde öne doğru uzaması dır. Zamanla çok daha gelişmiş tir. Ziya Ustanın çırakları Erol Ağan, Küçük Ziya ve Ethem'in Mehmet bu meslekte çok ilerlediler. İlk yapılan guletler Ziya Ustanın yaptığı Heyamola, Erol Ağan In yaptığı Balıktır. Bu guletlerin içinde, balıkçılık için imal edildikleri neden kamera yoktu ve boyları 18 metreydi. Bunlar o dönem için son derece büyüklerdi. Çünkü bunlardan sonra gelen en büyük ahşap tekneler 7.5 metre uzunluğundaki tirhandiller. İlk yapılan guletler 1986 lara kadar kepçe kıçlıydı.

Denize dair her şeyi denizi bilen ve onu yaşayanlardan dinlemek ayrı bir keyiftir. Bu sayımızda limana “Bodrum Guleti” ile yanaştık ve kökleri denize uzanan bir kuşaktan efsane "Bodrum Guleti”ni dinledik.
"Guletlerin babası” olarak nam salan Erol Ağan, mimar, yazar, tekne tasarımcısı, kaptan, denizcilik ve yelken eğitmeni Yücel Köyağasıoğlu ve deniz aşığı gulet ustası Hasan Demiröz; tutkularını, hayallerini ve ömürlerini adadıkları guleti kendi anlatımlarıyla bizlerle paylaştılar. Gulet; kemane başlı, karpuz (yuvarlak) kıçlı, orta postası şarap kadehi şeklinde, uzun salmalı, genelde keç armalı olan yelkenli nelerdir. Her tekne gulet değildir, her birinin kullanım alanı farklıdır. Karakteristik özellikleri, denizle uyumları, savaşma taktikleri diğer ahşap teknelerden farklılık gösterir. Keçin, ayna kıçın, tirhandilin, guletin farkını anlamayanlar günümüzde hepsini gulet olarak adlandırmaktadırlar.
Türkiye'de ahşap yat imalatı Bodrum'da başladığı için Bodrum Guleti daha sağlamdır, farklı bir estetiği vardır. Kıç bodoslama açısı, kaç kepçenin geometrisi, baş bodoslamanın kemanesinin şekli, çakar dediğimiz şiyer hattının farklılığı, mavi yolculuğa uygun olması açısından üzerine yerleştirilen üst binası ve salma tipinden dolayı Bodrum Guleti diğer coğrafyalarda üretilenlerden farklıdır. Milyon dolarlık yatlar havanın dinmesi için koylarda beklerken, guletler kaplumbağa misali öyle ya da böyle gider. Deniz üstünden de geçse gider, çünkü denizcidir. Ege'nin suyu en tehlikeli dalga tipine sahiptir. Bir kere vurur, arkasından iki kere art arda vurur ve bu tekrar eder. Şarap kadehi şeklinde dizayn edilen guletler denizin hırçınlığını hissettirmez.